Cykle snu dziecka

Ile czasu śpi noworodek - RUTYNA DNIA NIEMOWLAKA

Kiedy dziecko nie chce spać... czyli poradnik jak w kilku prostych krokach wdrożyć rutynę snu u niemowląt

Nie poddawaj się! Prawie każdy rodzic przechodzi trudny etap wielokrotnych pobudek w pierwszych miesiącach życia swojego dziecka. Wiele mam i tatusiów, zmęczonych częstym wstawaniem w ciągu pierwszego roku, zadaje sobie pytanie - KIEDY MOJE DZIECKO PRZEŚPI CAŁĄ NOC?

Oczywiście trzeba pamiętać, że każdy młody organizm jest inny i jego rutyna snu może się nieco różnić od tej przedstawionej poniżej. W naszym artykule pomożemy CI zrozumieć generalne zasady rutyny snu niemowlaka oraz wytłumaczymy jak prawidłowo ustalić dobowy plan dnia dziecka.

Cel - co jest celem stosowania rutyny?

Rutyna pozwala na usystematyzowanie czasu snu oraz pór karmienia w ciągu dnia, aby pobudki nocne zostały ograniczone do minimum. Dziecko budziło się, jadło i szybko zapadało ponownie w sen. Spowoduje również, że będzie w stanie wytrzymać jeden dłuższy cykl bez karmienia i wypadnie on w środku nocy, a nie w trakcie dnia.

Niektóre dzieci wejdą w rutynę bardzo szybko, natomiast inne mogą mieć trudności z jej zaadoptowaniem przez kilka tygodni.

Niezwykle istotne jest aby:

• Rodzice mieli pozytywne nastawienie, chcieli wprowadzić rutynę i postarali się, wprowadzać ją spokojnie i bez pośpiechu.
• Dziecko spało zawsze w tym samym zaciemnionym pokoju w godzinach 19:00-07:00 (dotyczy to również drzemek w ciągu dnia jeśli jest to możliwe).
• Dziecko po karmieniu było obudzone przez krótki okres czasu i stymulowane do zabawy.
• Rutyna była wprowadzana jak najwcześniej, aby uniknąć złych nawyków. Maluszek powinien być kąpany każdego wieczoru o tej samej porze, karmiony i usypiany w zaciemnionym pokoju. Jeśli dziecko ma problem z zaśnięciem, powinniśmy zachować ciszę w domu i kontynuować usypianie, aż w końcu zaśnie.

Jednym z najbardziej stresujących momentów jest słuchanie płaczu swojego dziecka, gdy wszystkie sposoby na uspokojenie go zawodzą. Dzięki rutynie nauczysz się rozpoznawać sygnały, świadczące o tym że jest ono głodne, zmęczone, znudzone bądź inne które powodują, że zaczyna płakać.

Kolejną zaletą rutyny jest wolny czas dla rodziców wieczorem, kiedy mogą się zrelaksować po całym dniu i spędzić go razem. W przypadku braku rutyny jest to często niemożliwe, gdyż dzieci zwykle wieczorem są pobudzone i gotowe do zabawy, a usypianie to niekończące się kołysanie i wyciszanie dziecka.

Regularne pory karmienia pomogą również w laktacji. Noworodki w pierwszych dniach życia potrafią przesypiać dłuższe okresy czasu między karmieniami i nie przystawiane wystarczająco często do piersi nie pobudzają ich od produkcji wystarczającej ilości mleka. Natomiast zwykle po 2-3 tygodniach dzieci zaczynają się budzić częściej i domagać się więcej mleka niż mama posiada co skutkuje jedzeniem co chwilę w dzień i w nocy, aby zaspokoić głód. Skutkiem tego mama jest przemęczona kilkoma pobudkami w nocy i nie może wystarczająco odpocząć w ciągu dnia. Jej wyczerpanie i stres mogą prowadzić do zmniejszenia laktacji. a dzieci jedząc często i mało nie mają wystarczającej ilości snu.

Karmienie w rutynie

Pierwszego dnia zacznij od karmienia po 5 minut na każdej piersi, dodając po kilka minut więcej każdego dnia, aż pojawi się mleko właściwe. Czas między karmieniami liczymy od początku pierwszego karmienia do początku kolejnego.

Pierwsze mleko - siara

Pierwsze mleko, które wytwarzają Twoje piersi po narodzinach dziecka, zwane jest siarą. Ta gęsta, kleista substancja często określana jest jako „płynne złoto” – jest bogatsza w minerały i witaminy, a uboższa w węglowodany i tłuszcz niż mleko właściwe, które pojawi się między 3 a 5 dniem. Siara posiada również przeciwciała, które uodpornią dziecko na infekcje.

Mleko właściwe - I i II fazy

Między trzecim, a piątym dniem pojawi się mleko właściwe, które różni się od siary. Na początku karmienia mleko jest wodniste i ubogie w tłuszcz tzw. mleko fazy I. W trakcie karmienia kiedy dziecko zaczyna ssać wolniej i robić dłuższe przerwy między ssaniem, jest to znak, że dotarło do mleka fazy II, które jest gęstsze i bardziej kremowe. Pomimo, że otrzyma go tylko niewielką ilość, bardzo ważne jest aby zostawić go na piersi tak długo, aż do niego dotrze. To właśnie to mleko go nasyci i pozwoli na dłuższe przerwy między karmieniami. Jeśli zmienisz pierś zanim całkowicie opróżni pierwszą, otrzyma zbyt dużo mleka fazy I, które głównie gasi pragnienie i za chwilę będzie głodne.

Pod koniec pierwszego tygodnia jeśli dziecko jest karmione przynajmniej 20 minut z pierwszej piersi i 5-15 minut z drugiej, możesz mieć pewność, że otrzymuje wystarczającą ilość mleka I i II fazy. To również sprawia, że nie odczuwa głodu między kolejnymi karmieniami i nie będzie potrzebowało karmienia przez kolejne trzy godziny (licząc od początku poprzedniego karmienia). Jeśli jednak dziecko będzie głodne przed upływem tego czasu, oczywiście musi być nakarmione i podana druga pierś jeśli nadal jest niespokojne.

Szczególnie w pierwszych dniach nie wszystkie dzieci będą potrzebować karmienia z drugiej piersi. Kiedy maluszek opróżni pierwszą pierś, odbij go, zmień pieluszkę i podaj mu drugą. Jeśli będzie głodny zacznie jeść, jeśli nie przystaw go do tej piersi w kolejnym karmieniu. Pamiętaj, że jeśli karmisz dziecko zawsze z dwóch piersi, aby za każdym razem zaczynać od tej z której jadło ostatnio. Dzięki temu opróżni ją do końca co pozytywnie wpłynie na twoją laktację.

Kiedy dziecko zasypia przy karmieniu

Jeśli dziecko w trakcie karmienia jest śpiące, może zająć mu 20-25 minut, aby dotrzeć do bardzo ważnego mleka II fazy (które jest trzy razy bardziej tłuste niż mleko fazy I) oraz aby opróżnić pierś. Jeśli zasypia po 5-10 minutach karmienia możesz rozebrać je do pieluszki, aby delikatnie je rozbudzić lub głaskać spody jego stópek. Zawsze działa :) Jest to niezmiernie ważne, aby zwłaszcza niemowlęta docierały do mleka II fazy przy każdym karmieniu, gdyż zapewni im to odpowiednią ilość snu i brak pobudek pomiędzy karmieniami.

Jak mogę sprawdzić czy dziecko otrzymuje wystarczającą ilość mleka?

Jeśli Twoje dziecko je dobrze w ustalonych porach, jest spokojne i zadowolone pomiędzy porami karmienia, masz dużo mokrych pieluszek do przewijania to znak, że otrzymuje wystarczającą ilość mleka.

Co może mi się przydać i ułatwić karmienie dziecka?

Zwłaszcza w pierwszych tygodniach życia dziecka czas spędzony na karmieniu to około 25-30 minut co 2.5-3 godziny. Warto więc zadbać, aby był on komfortowy zarówno dla Ciebie jak i Twojego maluszka. Niezwykle pomocna w tym okresie będzie poduszka do karmienia, która odciąży Twój kręgosłup, zapewni prawidłowe przystawienie dziecka do piersi oraz miękkie podłoże.

Jaka powinna być poduszka do karmienia, aby była bezpieczna i komfortowa?

• Stabilna, dopasowana do karmiącej mamy - powinna zawsze przylegać do talii i nie przesuwać się nawet jeśli podczas karmienia będziesz po coś sięgać, wstawać lub zmieniać pozycję.
• Dobrze wyprofilowana - środkowa część poduszki powinna być lekko pogrubiona i powiększona, dzięki czemu dziecko będzie zawsze ułożone na właściwej wysokości – tuż przy piersi mamy. Taka budowa umożliwi mamie przyjęcie wygodnej, wyprostowanej, odciążającej kręgosłup pozycji podczas karmienia piersią, równocześnie zapewniając dziecku stabilne i bezpieczne oparcie.
• Regulowana ilość wypełnienia – taką opcję docenią zwłaszcza kobiety po cesarskim cięciu, którym zależy na ochronie bolesnej strefy blizny. Wystarczy przesunąć wypełnienie z obszaru talii np. w kierunku centralnym poduszki.
• Rozmiar (szerokość centralnej części poduszki) - powinna być dość szeroka, dzięki czemu można swobodnie ułożyć na niej także większe dziecko. Ta właściwość będzie też pomocna w pierwszych tygodniach synchronicznego karmienia bliźniąt.
• Wielofunkcyjność - rozmiar i możliwość regulacji wypełnienia poduszki do karmienia powinien pozwalać na wykorzystanie jej również w innych rolach np. jako leżaczek, asekurację przy pierwszych próbach samodzielnego siadania czy wsparcie pod brzuch podczas nauki raczkowania

Poduszki do karmienia znajdziesz w naszym sklepie! Szczególnie polecamy poduszki do karmienia marki Poofi, które są świetnie wyprofilowane, komfortowe i zapewnią odpowiednie wsparcie podczas karmienia. Sprawdź i wybierz swoją (LINK)

Pory karmienia 

W pierwszych dniach pomiędzy 6:00 rano a północą, budź dziecko co trzy godziny na krótkie karmienie. Pozwoli to na dobre usystematyzowanie karmienia w momencie kiedy pojawi się mleko właściwe. Karmienie dziecka co trzy godziny pomoże w zapewnieniu dobrej laktacji oraz jeśli dziecko zjada wystarczającą ilość mleka w ciągu dnia, będzie w stanie przespać dłuższe okresy czasu w ciągu nocy.

Tabela: Godziny karmienie mlekiem w pierwszym roku życia dziecka

WIEK	Godziny
2-4 tyg.	2:00-3:00, 6:00-7:00, 10:00-10:30, 14:00-14:30, 17:00, 18:00-18:30, 22:00-23:00
4-6 tyg.	3:00-4:00, 6:00-7:00, 10:30-11:00, 14:00-14:30, 17:00, 18:00-18:30, 22:00-23:00
6-8 tyg.	4:00-5:00, 7:30, 10:45-11:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30, 22:00-23:00
8-10 tyg.	5:00-6:00, 7:30, 11:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30, 22:00-23:00
10-12 tyg.	7:00, 11:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30, 22:00-23:00
3-4 mies.	7:00, 11:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30, 22:00-22:30
4-5 mies.	7:00, 11:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30, 22:00
5-6 mies.	7:00, 11:30, 14:00-14:30, 18:00-18:30
6-7 mies.	7:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30
7-8 mies.	7:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30
8-9 mies.	7:00, 14:00-14:30, 18:00-18:30
9-10 mies.	7:00, 17:00, 18:30-19:00
10-12 mies.	7:00, 17:00, 18:30-19:00

Odciąganie pokarmu

Odciąganie pokarmu w pierwszych dniach odgrywa bardzo ważną rolę w tym jak łatwo będzie ci wprowadzić i kontynuować rutynę w trakcie karmienia piersią.

Mleko mamy produkowane jest w takich ilościach na jakie jest zapotrzebowanie. W pierwszych dniach większość dzieci je za każdym razem tylko z jednej piersi, bardzo mało opróżnia obie. Pod koniec drugiego tygodnia piersi produkują już dokładnie taką ilość mleka jakiej potrzebuje Twoje dziecko.

Pomiędzy trzecim, a czwartym tygodniem wzrasta u dziecka zapotrzebowanie na mleko. Może stanowić to wyzwanie jeśli starasz się, wprowadzić dziecko w rutynę, gdyż zaczniesz karmić je częściej w ciągu dnia jak i w nocy. Ten schemat będzie się powtarzał za każdym razem, kiedy dziecko będzie miało kolejny wzrost zapotrzebowania na mleko. Mamy, które odciągają dodatkowe mleko w pierwszych dniach karmienia, będą zawsze produkowały go więcej niż dziecko potrzebuje. W trakcie zwiększenia zapotrzebowania na mleko u dziecka, rutyna się nie zmieni dzięki zmniejszeniu ilości odciąganego mleka rano, aby zaspokoić rosnący apetyt maluszka.

Jeśli zdecydujesz się na wprowadzenie w międzyczasie butelki z odciągniętym mlekiem do karmienia nocnego o godzinie 22:30, możesz ją przekazać tacie co oznacza, że będziesz mogła się położyć wcześniej i odpocząć. W takim przypadku odciągnij mleko między godziną 21:30-22:00 i połóż się spać.

Najlepsza pora na odciąganie mleka to poranek, gdyż piersi są wówczas zwykle najpełniejsze. Najłatwiej zrobić to na początku karmienia. Odciągnij trochę z jednej piersi, nakarm dziecko, odciągnij z drugiej piersi i przystaw do niej dziecko.

Możesz zakończyć odciąganie mleka w momencie kiedy laktacja będzie w pełni ustabilizowana około trzeciego miesiąca życia.

Długość snu niemowląt w ciągu doby

Częstym pytaniem wielu rodziców jest: jak zmienić godziny snu niemowlęcia. Najważniejsze to wiedzieć ile czasu na sen potrzebuje niemowlak i jakie są generalne zalecenia specjalistów dotyczące okien aktywności. 

Poranne drzemki dziecka - 45 minut

Ile śpi niemowlę? Noworodki są gotowe do drzemki po około dwóch godzinach od momentu porannego wybudzenia, ok. godz. 9:00. Drzemka taka powinna być krótka, w większości przypadków wystarczy ok. 45 minut. Pomiędzy 12-18 miesiącem, możemy stopniowo redukować lub całkowicie wyeliminować poranną drzemkę. Gdy maluch zaczyna dłużej gaworzyć i zajmuje mu to większość czasu przeznaczonego na sen, jest to znak, że nadszedł czas zakończenie porannych drzemek.

Przestrzeganie długości porannej drzemki jest kluczowe. Jeśli dziecko wykorzystało tylko część czasu na drzemkę, np. 10 min z planowanych 45 min - postaraj się obudzić je po 10 min. Odsłoń zasłony i odkryj maluszka, aby mógł się sam wybudzić. Może to być trudne, jednak musisz cierpliwie i powoli go wybudzać, aż do momentu kiedy zacznie się z Tobą bawić. Jeśli rano pośpi dłużej, cały proces wdrażania rutyny zostanie zaburzony i nastąpi efekt domina. W skutek czego, czas aktywności dziecka przesunie się na późniejsze godziny.

Do czasu kiedy rytm dnia (ok. 6 tydzień) nie zostanie w pełni usystematyzowany, poranne drzemki powinny odbywać się w łóżeczku, w cichym i zaciemnionym pokoju, najlepiej przy zamkniętych drzwiach. Dopiero po tym okresie można usypiać maluszka w bujaczku czy foteliku samochodowym. Jeśli niemowlę budzi się ok. 7:00 i nie jest jeszcze w stanie wytrzymać do południowej drzemki, nadal trzeba je kłaść na drzemkę poranna ok. godz. 9:00-9:30. 

Tabela: Ile powinien spać noworodek? Długość snu dziecka w pierwszym roku życia

WIEK (miesiące)	Sen w ciągu doby	Drzemki w dzień
0-1	15 ½ - 16 godz.	5 godz.
1-2	15 godz.	4-4 ½ godz.
2-3	14 ½ godz.	3 ½ godz.
3-4	14 ½ godz.	3 godz.
4-6	15 godz.	3 godz.
6-9	14 ½ - 15 godz.	2 ½ - 3 godz.
9-12	14 ½ - 15 godz.	2 ½ - 3 godz.

Drzemka niemowlaka w południe - 120 minut

Najważniejsza drzemka w ciągu całego dnia (najdłuższa, ok. 2 godz.), pomiędzy godziną 12:00-14:00. W tym czasie dziecko, zgodnie z jego naturalnym rytmem, zapada w najgłębszy sen i najbardziej się relaksuje. Po 18 miesiącu życia, czas południowej drzemki możemy skrócić do ok. 60-90 min. Gdy dziecko skończy 3 lata, południowa drzemka może okazać się zbędna. Pamiętajmy jednak, aby maluch zawsze miał możliwość wyciszenia się w tych godzinach, co zapewni mu spokojny sen w nocy.

Dodatkowa drzemka popołudniowa - 45 minut

Stosowana tylko na samym początku, dla dzieci które nie są w stanie wytrzymać pomiędzy godz. 14:00 i 19:00. Tą krótką drzemkę, rozpocznij ok. godz. 16:00. Możesz ją wykorzystać do zaznajomienia dziecka ze spaniem w miejscach innych niż łóżeczko, np. wózek czy fotelik samochodowy. Dzięki temu będziesz bardziej mobilna w godzinach popołudniowych. Ważne, aby dziecko nie budziło się później niż o godz. 17:00. 

Po 6 tygodniach

Po 6 tygodniach, dziecko powinno już przywyknąć do porannej rutyny, czyli 45 min drzemki. W południe, choć może to być z początku trudne, pamiętaj aby drzemka w południe przeciągnęła się powyżej 2 godz. Większość maluchów chętnie przespałoby do godz. 16:00, jednak gdy pozwolisz na tak długi sen w dzień, niemowlę będzie miało duże problemy z prawidłowym zasypianiem wieczorem.

Po 6 miesiącach

Postaraj się przesunąć poranną drzemkę z godz. 9:00 na 9:30, a południową na 12:30-14:30. Jeśli niemowlę zaczyna spać krócej niż 2 godziny w południe, należy skrócić poranny sen do 30 min.

Po 12 miesiącach

W tym okresie powinniśmy już wyeliminować popołudniowy odpoczynek o godz. 16:00 oraz możemy powoli rezygnować z porannej drzemki. Ile powinno spać roczne dziecko? Generalnie najważniejsze, aby maluch spał 2 godziny w południe i był gotowy na nocy sen o 19:00.

Tabela: Plan snu w ciągu dnia i nocy dla dzieci do 12 miesiąca życia (okna aktywności)

Cykle snu dziecka

Sen dorosłego

U dorosłego człowieka istnieją dwa główne etapy snu. Na początku, zaraz po położeniu się do łóżka, zapadamy w bardzo krótki etap snu płytkiego. Następnie po kilkunastu minutach przechodzimy w dłuższy okres snu głębokiego, zwanego NREM, który trwa około 1,5 godz. Po tym etapie, nasz sen ponownie staje się płytki (REM) i zaczynamy śnić. Etap snu płytkiego trwa około 15 min. Fazy lekkiego i głębokiego snu powtarzają się 4 do 5 razy w ciągu nocy, przy czym nad ranem faza snu płytkiego REM wydłuża się do około 30-40 min.

Sen dziecka

U dzieci poszczególne fazy cyklu snu są krótsze i trwają około 30 min, a  u starszych maluchów do godziny. Podczas snu głębokiego organizm dziecka regeneruje się i rośnie. Na tym etapie nasza latorośl śpi bardzo mocno i jest ją bardzo ciężko obudzić. Po fazie regeneracji przychodzi czas na sen płytki (REM), w którym nasza pociecha śni i przetwarza wszystkie informacje zebrane w ciągu całego dnia.

U noworodków może to być aż 80% długości całego snu. Wiele dzieci (ale także dorosłych) budzi się w ciągu fazy snu płytkiego. Zazwyczaj w takich sytuacjach maluch zasypia z powrotem bez świadomości przebudzenia się. Czasami niemowlęta mogą się wybudzać całkowicie pomiędzy pełnymi cyklami snu, oznajmiając nam to swoim płaczem. Należy im wtedy pomóc wrócić do snu, tuląc lub podając mleko.

Niemowlęta często dają nam małe sygnały, dlatego ważne jest aby nauczyć się je rozpoznawać i odpowiednio reagować. Twoje dziecko potrzebuje wiedzieć, że je rozumiesz i być pewne, że odpowiednio zareagujesz na jego potrzeby. To wzbudza u dzieci poczucie bezpieczeństwa i akceptacji.

Te rzeczy mogą się przydać

Poniżej kilka produktów, które będą przydatne w okresie wprowadzania rutyny:

• laktator
• szklane pojemniki na mleko
• lampka dla niemowląt
• otulacz lub śpiworek
• szumiąca zabawka

Jak długo śpią dzieci i niemowlęta?

Długość snu jest rzeczą indywidualną i zależy w dużej mierze od wieku dziecka. Nawet dzieci z jednej rodziny mogą mieć różne zapotrzebowanie na sen.

Gdzie powinno spać dziecko?

Niemowlęta już od pierwszych dni swojego życia powinny spać w swoim łóżeczku. Najlepiej jeśli możesz zapewnić dziecku osobny pokój, w którym będzie miało własne łóżeczko lub kołyskę. Na krótkie drzemki w ciągu dnia, w pierwszych miesiącach życia, również możesz kłaść niemowlaka w jego pokoiku. Pomoże mu to w przyzwyczajeniu się do tego pomieszczenia oraz zacznie kojarzyć się z ciszą i relaksem. Nocą zabieraj maluszka wraz z kołyską do waszej sypialni. W pierwszych miesiącach ułatwi to karmienie nocne i zapewni noworodkowi poczucie bezpieczeństwa. Jeśli jednak nie masz takiej możliwości lub Twój maluszek nie czuje się komfortowo będąc samemu w pokoju, wtedy możesz spać z nim w jednym pomieszczeniu. 

Zobacz również:

Jak wybrać śpiworek dla niemowlaka?

Czym się kierować kupując poduszkę dla niemowlaka?

Wybieramy kocyk dla niemowlaka

Pozostałe artykuły